Upoznajmo geografske oblasti i prirodne lepote Srbije

Srbija zauzima poziciju u jugoistočnoj Evropi, na Balkanskom poluostrvu, prostirući se na površini od 88,361 kvadratnih kilometara. Zemlja je podeljena je na tri geografske oblasti: Panonsku niziju, Centralnu Srbiju i Balkanske planine.

Panonska nizija je ravničarsko područje na severu zemlje. Najveći gradovi u ovoj oblasti su Novi Sad, Subotica, Zrenjanin i Sombor. Nizija je prošarana brojnim rekama, od kojih su najveće Dunav, Tisa i Sava. Kao druga najduža reka u Evropi, Dunav izvire u Nemačkoj i uliva se Crno more. Tisa započinje svoj tok Ukrajini i završava u Dunavu kod Novog Sada. Sava je najveća pritoka Dunava u Srbiji, a izvire u Sloveniji.

Centralna Srbija obuhvata središnji deo zemlje, sa gradovima poput Beograda, Kragujevca, Užica i Čačka. Ova oblast ima nekoliko značajnih planina, kao što su Kopaonik, Rudnik, Zlatibor i Tara. Kopaonik je najviša planina, sa vrhom od 2,017 metara nadmorske visine. Popularan je kao destinacija za skijanje u zimskim mesecima, ali i za planinarenje tokom leta. Šumadija, brdovito područje između Beograda i Kragujevca, poznato je po svojim šumovitim predelima i vinogradima.

Balkanske planine zauzimaju jugoistočni deo Srbije i protežu se duž granice sa Bugarskom i Makedonijom. Najpoznatije su Stara planina, Prokletije i Šar planina. Stara planina je najduža planina u Srbiji, a njena najviša tačka (vrh Botev) nalazi se na granici sa Bugarskom. Kopaonik se takođe nalazi u ovoj oblasti, ali deo planine pripada i Centralnoj Srbiji. Prokletije su planinski lanac na granici sa Crnom Gorom i Albanijom, sa najvišim vrhom Đeravica (2,656m). Šar planina se nalazi na granici sa Makedonijom i Albanijom, a njen najviši vrh je Titov vrh (2,747m).

Izvor: ©IvanSpasic from Getty Images via Canva.com

Srbija ima i nekoliko većih jezera, od kojih su najpoznatija Palićko, Đerdapsko, Vlasinsko i Perućac. Palićko jezero se nalazi u blizini grada Subotice, na severu Vojvodine. Ovo jezero je popularno turističko odredište sa brojnim restoranima i plažama. Đerdapsko jezero je locirano na Dunavu, na granici sa Rumunijom, i nastalo je izgradnjom hidroelektrane Đerdap. Vlasinsko jezero se nalazi na planini Vlasina, na jugoistoku Srbije, i poznato je po svojoj netaknutoj prirodi. Perućac leži na reci Drini, na granici sa Bosnom i Hercegovinom, a njegov nastanak se vezuje za podizanje hidroelektrane Bajina Bašta.

Izvor: © Ralers from Getty Images via Canva.com

Nacionalni parkovi su oblasti od izuzetnog značaja za prirodnu baštinu, zbog čega uživaju zaštitu države. Park Fruška gora se nalazi u Vojvodini, na istoimenom planinskom lancu koji se proteže od Novog Sada do Šida. Ovaj park je čuven po manastirima i crkvama, ali i po svojoj flori i fauni. Fruška gora je stanište za preko 1,500 biljnih i 200 ptičijih vrsta. Nacionalni park Đerdap je lociran na Dunavu, na granici sa Rumunijom, i obuhvata Đerdapsku klisuru. Područje je poznato po krasnim pejzažima i istorijskim spomenicima poput Trajanove table i Golubačke tvrđave.

Izvor: Lazar krstić Pexel

Nacionalni park Tara zauzima područje na istoimenoj planini na zapadu Srbije, i prepoznatljiv je po svojim šumama i vodopadima. Park obuhvata kanjon reke Drine i najveću prašumu u Evropi, Perućicu. Nacionalni park Kopaonik je važan zbog svojih planinskih vrhova, ali i zbog razmera biljnog i životinjskog sveta. Na Kopaoniku obitava preko 1,600 biljnih vrsta, a u parku živi i par jedinstvenih životinjskih vrsta, kao što su srpski ris i Kopaonička belica.

Pored nacionalnih parkova, Srbija ima i nekoliko zaštićenih područja. Specijalni rezervat prirode Zasavica se nalazi na Savi, u blizini Sremske Mitrovice, i važan je zbog raskošne flore i faune. Ovaj rezervat je domaćin preko 600 biljnih vrsta i 200 vrsta ptica. Srbija ima i nekoliko drugih zaštićenih područja kao što su Gornje Podunavlje, Deliblatska peščara, Stara planina i mnoga druga. Ova područja su važna za očuvanje prirodnih staništa i imaju ključnu ulogu u održavanju ekosistema i biološke raznovrsnosti.

Što se tiče rečnih tokova, Dunav teče kroz Srbiju na svom putu ka Crnom moru, i predstavlja najveću reku u zemlji. U druge značajne reke spadaju Sava, Tisa, Drina i Morava. Osim toga, Srbija ima i brojne manje reke i potoke, kao i termalne izvore i vodopade. Vodopad Jelovarnik, koji se nalazi na Kopaoniku, jedan je od najviših u Srbiji (70m). Znameniti vodopadi koje takođe vredi pomenuti su Ripaljka, Veliki Buk i Krupajsko vrelo.

Kao što ovaj kratki pregled pokazuje, geografska podela Srbije je veoma raznovrsna i bogata. Njene planine, reke, jezera, zaštićena područja i nacionalni parkovi sačinjavaju njen geografski identitet. Prirodno nasleđe Srbije stoga privlači turiste iz čitavog sveta. Srbija ima mnogo toga da ponudi, od netaknute prirode do kulturnih spomenika, što je čini unikatnom i nezaboravnom destinacijom.